Narodziny dziecka są zawsze dużą zmianą w życiu kobiety i jej rodziny. Często ciąża i poród wywołują bardzo dużo stresu, obciążając tym samym psychikę młodej mamy. Nierzadko zdarza się, że kobiety nie przyznają się do dręczących ich problemów. W jaki sposób można stwierdzić depresję poporodową u młodej mamy?
Psychiczne zaburzenia poporodowe
Psychiczne zaburzenia poporodowe negatywnie wpływają na życie młodej matki, noworodka oraz całej rodziny. Brak rozpoznania oraz odpowiedniego leczenia może wpłynąć bardzo niekorzystnie na relację z nowo narodzonym dzieckiem i najbliższymi. Do psychicznych zaburzeń poporodowych zalicza się:
- baby blues,
- depresję poporodową,
- psychozę poporodową,
- hipomanię poporodową.
Depresja poporodowa
Jest psychicznym zaburzeniem poporodowym, które rozwija się od kilku do kilkunastu tygodni po porodzie. Nasilenie objawów tego zaburzenie jest dużo większe niż przy baby blues. Depresja poporodowa dotyczy 7-20% kobiet.
Objawy
Symptomy depresji poporodowej przypominają zwykłą depresję. Pośród charakterystycznych cech tego zaburzenia wymienia się:
- obsesyjne obawy młodej matki, która uważa, że jest niekompetentna do opieki nad własnym dzieckiem, myśli również, że może dziecku nieświadomie zaszkodzić. Wszystko to wywołuje stres podczas kontaktu z noworodkiem. Gdy kobieta stara się uniknąć tego niepokoju, towarzyszy jej poczucie winy i bezradności,
- duża chwiejność emocjonalna oraz płaczliwość. Kobiety mające depresję poporodową uskarżają się na ciągłe zmęczenie, smutek oraz własną bezradność,
- przekonanie, że noworodek jest wyjątkowo trudnym w opiece dzieckiem,
- stany lękowe z napadami paniki, wraz z nadmierną troską o zdrowie swoje i dziecka,
- poczucie osamotnienie oraz bycie niezrozumiałym przez otoczenie – powoduje to trudności w okazywaniu uczuć,
- dolegliwości somatyczne, takie jak:
- bezsenność,
- płaczliwość,
- zaburzenia koncentracji.
- ogromne poczucie winy i myśli samobójcze.
Czynniki ryzyka wystąpienia depresji poporodowej
Czynniki zwiększające ryzyko wystąpienia depresji poporodowej są bardzo skomplikowane i obejmują m.in. zmiany stężeń hormonów oraz stresujące zmiany w życiu. Do najpopularniejszych czynników zwiększających ryzyko wystąpienia depresji poporodowej zalicza się:
- wcześniejsze zaburzenia nastroju lub występowanie stanów lękowych,
- wystąpienie powikłań okołoporodowych,
- wystąpienie niekorzystnych czynników psychospołecznych,
- nasilony i przedłużający się smutek poporodowy,
- wcześniejsze występowanie poporodowych zaburzeń w rodzinie,
- nieplanowana ciąża,
- wcześniejsza utrata dziecka – poronienie, martwy poród,
- złe wspomnienia okołoporodowe związane z personelem.
Wykrycie depresji poporodowej
W okresie poporodowym ważne jest empatyczne wspieranie kobiety, czyli reagowanie na najmniejsze nawet skargi, dzięki czemu część objawów może ustąpić samoistnie (np. baby blues). Niestety czasem pomimo wsparcia, objawy mogą się nasilać. Wtedy niezbędne będzie potwierdzenie depresji poporodowej za pomocą testu Edynburskiej Skali Depresji Poporodowej, który składa się z dziesięciu pytań. Wypełnienie testu zajmuje tylko chwilę, a uzyskanie maksymalnego wyniku wskazuje na prawdopodobieństwo pojawienia się depresji poporodowej. Niezbędna jest wtedy konsultacja z psychiatrą lub psychologiem.
Metody leczenia depresji poporodowej
Brak leczenia depresji poporodowej może doprowadzić do ciężkiej depresji lub nawet samobójstwa. Do prób samobójczych dochodzi bardzo rzadko, ale stanowią główną przyczynę śmierci młodych matek. Leczenie depresji poporodowej polega na zastosowaniu:
- psychoterapii,
- psychoedukacji,
- wsparcia psychologicznego,
- leków przeciwdepresyjnych (większość można przyjmować podczas karmienia piersią).
Kobiety z cięższymi objawami depresji poporodowej wymagają leczenia szpitalnego. Co ważne depresja poporodowa negatywnie wpływa na zdrowie i życie kobiety oraz jej rodziny. Brak odpowiedniego leczenia może doprowadzić do silnych zaburzeń lub nawet do samobójstwa.
