Dzieciństwo współczesnych dzieci w dużej mierze rozgrywa się wśród zaawansowanych, elektronicznych zabawek. Tym samym dziecięcy świat staje się coraz bardziej nowoczesny. Kiedyś dzieci grały w piłkę na podwórku, dziś grają online.
Zabawy współczesnych dzieci
Współcześnie zabawa przypisywana jest dzieciom tylko do etapu wczesnoszkolnego. Jeszcze kilkanaście lat temu było zupełnie inaczej – zabawa odgrywała ważną rolę u dzieci w każdym wieku. Niestety każda epoka rządzi się swoimi prawami, to co w XX wieku było normą, dziś odbierane jest jak archaizm wyparty przez nowoczesne technologie.
Nowinki technologiczne wkradły się do dziecięcego świata, angażując wszystkie zmysły i dostarczając ekstremalnych, nieznanych dotąd wrażeń. Jednak nic nie dzieje się bez przyczyny i w dużej mierze to rodzice odpowiadają za taki stan rzeczy. Ekspansja cyberprzestrzeni ograniczyła bardzo mocno aktywność zarówno dorosłych, jak i dzieci w sferze:
- ruchowej,
- emocjonalnej,
- społecznej.
Pedagodzy i psychologowie z narastającym niepokojem obserwują coraz intensywniejsze korzystanie przez dzieci z urządzeń podłączonych do internetu. Niestety dolna granica wieku z roku na rok się obniża. Obecnie już dwulatki świetnie radzą sobie z obsługą nowoczesnych urządzeń. Pedagodzy zwracają uwagę na to, że im dłużej dziecko przebywa w świecie wirtualnym, tym rzadziej spędza czas na zewnątrz. W XX wieku zabawa była czymś naturalnym dla nastolatka, natomiast obecnie dzieci mogą się bawić dopóki nie pójdą do szkoły.
Zabawka – nieodłączny towarzysz dzieci
Zabawki od zawsze towarzyszyły dzieciom. W końcu każdy miał ukochanego misia, samochodzik albo lalkę – od dawien dawna był to stały element dziecięcej zabawy, który z biegiem lat dostosowywał się do zmieniającego się świata.
Etnograf, Jan Bujak, stwierdził, iż zabawka jest „[…] przedmiotem materialnym specjalnie wykonanym do celów zabawowych, który zawiera w sobie treści kulturowe właściwej dla niego epoki lub epok minionych z zakresu kultury materialnej, duchowej lub społecznej i pokazuje je w sposób budzący określone postawy ludyczne, a za ich pośrednictwem kształtuje rozwój fizyczny, psychiczny lub emocjonalny”.
Stałą cechą zabawek jest ich uzależnienie od uwarunkowań społeczno-kulturowych. Dzieci poprzez swoją zabawę naśladują otaczający je świat. Mali chłopcy w swoich zabawach imitują pracę swoich ojców – np. poprzez zabawę samochodzikami, a dziewczynki przystosowują się do roli matki podczas „zabawy w dom” lub w trakcie „opieki” nad lalką.
Jaka jest zabawka współczesnych dzieci?
Współczesne zabawki nawiązują bezpośrednio do rzeczywistości globalnej cyberprzestrzeni, a ich adresatem jest masowy, bardzo wymagający, młody odbiorca. Doprowadza to do tego, iż każde dziecko, niezależnie od statusu ekonomicznego rodziców, posiada modną w danym sezonie zabawkę, co zdaniem psychologów i pedagogów jest spowodowane wyłącznie względami prestiżowymi danego produktu.
Popularność współczesnej zabawki jest zależna m.in. od:
- reklamy np. lalka Barbie zyskała na popularności tylko dzięki reklamie TV,
- popularności bohaterów z gier komputerowych,
- oglądanych przez dzieci bajek – każde dziecko chce mieć zabawkę, będącą wierną kopią ulubionego bajkowego bohatera.
Współczesne media kreują zabawki, a każde dziecko chce mieć reklamowany w telewizji produkt.
Jakie są różnice między dawną a współczesną zabawką?
Ogromna ilość oraz różnorodność są podstawowymi cechami współczesnych zabawek, które mają szybko i celnie trafić do dziecięcego odbiorcy. Tym samym stają się one elementem kultury konsumpcyjnej. Do podstawowych różnic między dawną, a współczesną zabawką zalicza się:
- masową produkcję,
- łatwość dostępu,
- reklamę.
„Zabawki zmieniają się tak, jak zmienia się otaczający nas świat […]. Psycholog powie, że zabawki wiele mówią o dzieciach, które się nimi bawią, a jeszcze więcej o rodzicach i innych dorosłych, którzy im te zabawki kupili”. To stwierdzenie etnologa, dr Małgorzaty Szalbot, idealnie odzwierciedla zabawki współczesnych dzieci.
