Antykoncepcja po porodzie – wszystko, co warto o niej wiedzieć

Po narodzinach dziecka następuje dla jego mamy okres połogu – to czas regeneracji organizmu i obowiązywania abstynencji seksualnej. Kiedy jednak się skończy, a partnerzy nie planują kolejnego dziecka, warto zacząć stosować antykoncepcję. W jakim okresie po porodzie można zacząć współżycie? Jak zabezpieczać się przed zajściem w ciążę i jaki związek z antykoncepcją ma karmienie piersią? Oto wszystko, co trzeba wiedzieć.

Jak długo po porodzie można wrócić do aktywności seksualnej?

Zielone światło dla wznowienia aktywności seksualnej daje kobiecie koniec połogu, który następuje w okresie około sześciu tygodni po porodzie. Należy pamiętać, że przed zakończeniem połogu kobieta nie powinna współżyć ze względu na ryzyko zakażenia albo uszkodzenia tkanek. Zdarza się jednak, że kobieta, czując się gotowa, decyduje o rozpoczęciu współżycia wcześniej. Zanim to nastąpi, powinna wybrać się na wizytę do lekarza ginekologa, który oceni stan i gotowość narządów rodnych oraz sprawdzi, czy zagoiło się już ewentualne nacięcie krocza.

Jaka antykoncepcja po porodzie jest najlepsza?

Po zakończeniu okresu połogu kwestię wyboru antykoncepcji należy już na poważnie przemyśleć. Należy wziąć pod uwagę szereg czynników, które mogą wpływać zarówno na poziom ochrony kobiety przed zajściem w kolejną ciążę, jak i na fakt, czy karmi ona dziecko piersią, czy też mieszankami zastępczymi. Dlaczego wybór zależeć powinien między innymi właśnie od sposobu karmienia dziecka? Jakie metody antykoncepcji po porodzie są bezpieczne i skuteczne, a których lepiej nie próbować?

Karmienie piersią a antykoncepcja

Wybierając metodę antykoncepcji po porodzie należy oczywiście brać pod uwagę to, czy kobieta karmi piersią, czy też nie. Chodzi tu przede wszystkim o fakt przenikania przyjmowanych substancji do mleka matki oraz ich ewentualny wpływ na samą laktację. Niektóre hormony podawane kobiecie karmiącej mogą bowiem zatrzymać u niej produkcję mleka – warto ich więc unikać.

Czy to prawda, że w czasie karmienia piersią kobieta nie może zajść w kolejną ciążę? To niestety mit. Prawdą jest, że prolaktyna wydzielana w okresie laktacji ma działanie hamujące owulację i wywołuje tzw. niepłodność laktacyjną, ale wkrótce po porodzie jej poziom zaczyna spadać i utrzymuje się na stałym, niskim poziomie przez cały okres karmienia piersią. Trudno więc na niej polegać.

Prolaktyna jest w dodatku bardzo czuła, a więc dokarmianie dziecka, przerwy między karmieniami trwające dłużej niż ok. 3 do 4 godzin, infekcja u matki – wpływają na obniżenie jej wydzielania. Nawet jeśli karmisz piersią regularnie i nie dokarmiasz go mlekiem modyfikowanym, prawdopodobieństwo zajścia w kolejną ciążę może być wysokie.

Co, jeśli kobieta współżyła z partnerem w okresie karmienia piersią bez użycia antykoncepcji? W przypadku, gdy nie planuje kolejnej ciąży, pozostaje jej antykoncepcja awaryjna. To skuteczna i bezpieczna metoda zapobiegania ciąży i może być stosowana również u kobiet, które karmią piersią.

Ważne jest, aby tuż po niezabezpieczonym stosunku, skontaktować się z lekarzem ginekologiem w celu uzyskania recepty na pigułkę “dzień po” i zażyć ją tak szybko, jak to tylko możliwe (według wskazań producenta do 72 godzin po stosunku) – im szybciej ją przyjmiesz, tym większe prawdopodobieństwo, że zadziała poprawnie.

Należy również pamiętać, że kobiety w czasie laktacji mogą przyjmować tylko tabletki jednoskładnikowe (w przypadku antykoncepcji awaryjnej jest to Escapelle), a dziecko należy odstawić od piersi na 8 godzin ze względu na fakt przenikania substancji aktywnej do mleka. Kobiety, które nie karmią dziecka piersią, mogą zażyć w sytuacjach awaryjnych również drugi rodzaj pigułki “dzień po” – EllaOne.

Antykoncepcja hormonalna

Antykoncepcję hormonalną można oczywiście stosować w przypadku kobiet karmiących, ale podobnie jak w przypadku środków awaryjnych, wybierać należy tabletki antykoncepcyjne jednoskładnikowe zawierające progesteron. W czasie konsultacji z lekarzem ginekologiem pacjentka powinna poinformować go o karmieniu piersią – doradzi on wybór najlepszego rozwiązania.

Dlaczego w czasie laktacji można stosować wyłącznie jednoskładnikowe tabletki antykoncepcyjne? Ponieważ tabletki antykoncepcyjne dwuskładnikowe zawierają, oprócz progesteronu, także estrogen, który hamuje laktację.

Pamiętaj więc, że stosowanie dwuskładnikowych tabletek antykoncepcyjnych nie jest oczywiście niewskazane jako metoda antykoncepcji po porodzie, ale tylko wtedy, gdy nie karmisz dziecka piersią i podajesz mu mleko modyfikowane.

Wkładka wewnątrzmaciczna

Stanowi bardzo skuteczną metodę antykoncepcyjną, cieszy się więc wciąż niesłabnącą popularnością wśród kobiet. Jest w dodatku bardzo komfortowa – zakładana raz na okres od trzech do nawet pięciu lat, nie wymaga od kobiety żadnych zabiegów. Wkładki wewnątrzmaciczne obecnie są na rynku dostępne w trzech wariantach – obojętne, miedziane i hormonalne.

Najczęściej stosowane są wkładki wewnątrzmaciczne miedziane i hormonalne, a kobiety karmiące stosować mogą również wkładki hormonalne zawierające syntetyczny progesteron, który nie zaburza laktacji.

Wkładkę zakłada lekarz po stwierdzeniu cofnięcia się zmian w obrębie narządu rodnego i jamy macicy spowodowanych ciążą i porodem. Jej stosowanie jest możliwe już w 6. tygodniu po porodzie.

Prezerwatywy, kapturki naszyjkowe

Antykoncepcję mechaniczną polecić można każdej kobiecie po porodzie, także tej karmiącej dziecko piersią. Należą do niej prezerwatywy i kapturki naszyjkowe, które nie tylko stanowią jedną ze skuteczniejszych metod antykoncepcyjnych, ale także zabezpieczają przed infekcjami intymnymi, na które kobiety po porodzie są szczególnie narażone.

Mechaniczne środki antykoncepcyjne w żaden sposób nie wpływają na gospodarkę hormonalną i laktację. Dzięki nim matka dziecka karmionego piersią może w pełni cieszyć się życiem seksualnym bez obaw o dobro swojego malucha i swoje.

Metody naturalne

Wśród naturalnych metod antykoncepcji wyróżniamy:  termiczną, objawowo – termiczną, śluzową, kalendarzową i stosunek przerywany. Ich stosowanie wymaga od kobiety wiele uwagi i codziennej obserwacji swojego ciała, a skuteczność nie jest pewna – gospodarka hormonalna po porodzie bywa mocno rozregulowana, a objawy nieoczywiste. Dodatkowo w określone dni cyklu miesięcznego należy zachować wstrzemięźliwość seksualną.

Metod naturalnych po porodzie nie poleca się więc tym kobietom, które nie mają doświadczenia w ich stosowaniu z okresu sprzed zajścia w ciążę.

Jaka metoda antykoncepcji dla kobiet, które nie karmią piersią dziecka?

W przypadku kobiet, które zrezygnowały z możliwości karmienia dziecka piersią, przy wyborze antykoncepcji obowiązuje prawie całkowita dowolność – pod warunkiem jednak, że lekarz ginekolog wykluczy inne przeciwwskazania do stosowania danej metody. Kobiety bez obaw mogą zdecydować się na stosowanie tabletek antykoncepcyjnych dwuskładnikowych. Ale także one muszą poczekać z rozpoczęciem współżycia do zakończenia połogu.

Podsumowanie

Żadna metoda antykoncepcyjna nie daje 100% zabezpieczenia przed zajściem w nieplanowaną ciążę, choć istnieją metody, które ryzyko to redukują do zaledwie kilku dziesiątych procenta. Jeśli niedawno urodziłaś i już rozpoczęłaś życie seksualne, pamiętaj, że w razie odbycia niezabezpieczonego stosunku możesz bezpiecznie zastosować antykoncepcję awaryjną – wystarczy jedynie skorzystać z konsultacji online. 

Zdjęcia: materiał prasowy Klienta.